Thành Ngữ Hán Việt 


Tứ Tự

Ác Khẩu Thọ Chi
Miệng nói ác thì Thân phải thọ lảnh , gánh chiệu cái Ác cái Hoạ
Ái Nhi Bất Kiến 
Thương mà không được gặp , lòng phải tưởng nhớ 
Ái  kỷ Chủ Nghĩa

Phái người ích kỷ , chỉ biết mình  , không mưu lợi cho người khác

Ái Tha Chủ Nghĩa 

Chủ nghĩa chủ trương , mưu cầu hạnh phúc cho kẻ khác

Ám Trung Mô Sách 

Làm việc không thông thạo  , chỉ sờ mó , tìm kiếm 

Ám vô Thiên Nhựt 

Trừng trị hoặc đối đãi một cách tàn nhẫn 

Ám Xạ Địa Đồ 

Địa đồ chỉ ghi các điểm bằng dấu 

Án Hướng Triệt Mạch 

Để mồ mả gần trước mả người ta

Anh Hùng Mạc Lộ

Người anh hùng đến lúc già , hay gặp lúc đường cùng 

Âm Dương quái Khí 

Các khí yêu quái trong trời đất , như tuyết trong mùa hạ , hạn trong mùa đông [ việc trái ngược ]

Ân Tương Cừu Báo 

Lấy ơn trả báo 

Ân Uy Tịnh Dụng 

Khi dùng ơn , khi dùng oai  , khi dể , khi khó 

Ấn Tượng chủ Nghĩa 

Chủ nghĩa chủ trương rằng mục đích của nhà nghệ thuật là trình bày những ấn tượng của các sự vật cảm thú một cách trực tiếp 

Ẩn Khúc Cầu Toàn 

Buộc lòng giấu sự oan ức để bảo tồn sinh mạng 

Ẩn Hoa Thực Vật 

loại cây không có bòng và trái chỉ nhờ bào tử mà truyền giống , như cây nấm 

Ái Nguy Tử Hiểm 

Ai thích cái nguy thì phải chết  hiểm nghèo
An Cữu Di Chất 
Ở yên lâu thì thay đổi cái tính chất của mình đi
Án Binh Bất Động 
Đóng quân ngừng yên một chổ  , không hoạt động tiến binh nửa
Âm Binh Thiên Tướng
Binh ma trời giúp , nói chuyện không có thật 
Âm Cực Dương Hồi 
Hết suy rồi tới thịnh , hết cực khổ rồi đến sung sướng trở lại 
Đó là theo Dịch tự nhiên của Tạo Hoá 
Ẩm Thuỷ Truy Nguyên 
Uống nước tìm nguồn mạch , Thọ ơn tìm ơn báo đền
Bạc Thần Khinh Ngôn 
Môi mỏng nói càn , không cẩn thận đắn đo lời nói
Bách Chiết Bất Hồi 
Một trăm lần gẫy đỗ cũng không lui nhượng 
Bách Chiết Thiên Ma 
Trăm gẫy ngàn mài ,một trăm lần gẫy đao , một ngàn lần mài lại 
Bách Gia Chi Sãn 
Của chung trăm nhà  . Giang Sơn đất nước là của Chung thiên hạ 
mọi người đều được hưởng đồng đều và cùng chung trách nhiệm 
Bách Niên Giai Lão 
Cùng nhau sống già trăm tuổi  - Lời Chúc Thọ miên trường 
Bách Vô Cấm Kỵ 
Trăm điều không nể trọng , kiêng kính điều nào , chẳng sợ xúc phạm đến điều gì 
Bạch Câu Qúa Khích 
Ngựa câu trắng qua kẻ hở . Thời gian qua rất mau như bóng con ngựa trắng phóng 
vụt ngang qua cửa sổ  . Câu là con ngựa mới hai tuổi rất sung sức 

Bá Ác Ư Chúng 

Gieo rắc điều xấu của mình cho mọi người 

Bác Cổ Học Viện 

Trường chuyên khảo về cổ học

Bác Cổ Thông Kim 

Hiểu biết đời xưa , hiểu rỏ đời nay 

Bác đoạt Công Quyền 

Lột tước quyền công dân 

Bác Thí Tế Chúng 

Bố thí rộng rãi để cứu giúp dân chúng 

Bác Tước Quan Hệ 

Mối quan hệ giữa gia cấp bị bóc lột và giai cấp bóc lột 

Bác Tước Giai Cấp 

Giai cấp bóc lột những kẻ bị chi phối 

Bạc Chí Nhược Hành 

Chí khí yếu ớt gặp việc làm qua loa cho xong 

Bạc Thần Khinh Ngôn 

Môi mỏng hay nói bậy 

Bách Ban Giao Tập 

Trăm việc dồn vào , rất bối rối 

Bách Ban Hiến My 

Tìm đủ mọi cách để mua chuộc đối phương 

Bách Bát Mâu Ni 

Một trăm tám tiếng để niệm Phật Thích Ca [ tràng hạt ]

Bách Bất Thất Nhất 

Trăm việc không mất hay sai một  , rất đúng 

Bách Chiết Bất Diệu 

Chỉ người chí khí can cường dầu đàn áp cũng không phục tòng 

Bách Khoa Toàn Thư 

Bộ tự điển dùng lời văn giãn dị để giãi thích rành rẽ những từ ngữ về các khoa , chia từng món từng loại 

Bách Khoa Từ Điển 

như bách khoa toàn thư

Bách Mẫu Tư Điền 

Của riêng một trăm mẫu ruộng 

Bách Niên Hoà Hiệp 

Trăm năm hoà thuận với nhau 

Bách Phân Chi Nhất 

Một phần trăm 

Bách Phế Câu Cử 

Trăm điều đồi bại đã bỏ qua rồi , lại làm trở lại 

Bách Phế Đãi Hưng 

Trăm chuyện đồi bại đang chờ đợi sửa đổi 

Bách Sự Đầu Nan 

Trăm sự khởi đẫu đều  khó khăn 

Bách Tệ Trùng Sinh 

Sanh ra trăm chuyện tồi bại 

Bách Tuế Chi Hậu 

Sau khi chết rồi 

Bách Vô Nhất Hữu 

Trăm vật không có một , bần cùng nghèo khổ không tưởng tượng 

Bách Vô Sở Trường 

Nghề nghiệp , tài năng không có 

Bạch Diện Thư Sinh 

Người học trò chưa từng trải , chưa kinh nghiệm 

Bạch Đầu Như Tân 

Giao thiệp đã lâu , nhưng chưa tâm đầu ý hiệp 

Bạch Đầu Thiếu Niên 

Người trẻ tuổi mà có tư cách như ông già 

Bạch Lãng Thao Thiên 

Sức nước chảy , sóng đánh ào ào 

Bach Lĩnh Giai Cấp 

Giai cấp lao động trí thức chuyên sống bằng tiền nhuậ bút 

Bạch Phí Tâm Thần 

Tốn công mà không kết quả 

Bạch Thủ Hưng Gia 

Tay không mà làm nên sự nghiệp 

Bạch Nhựt Kiêu Nhơn 
Ban ngày giửa chốn đông người lên mặt hanh hách , kiêu mạng coi người chẳng ra gì 
Bạch Thủ Thành Gia
Tay trắng làm nên nhà  , tự lập với hai bàn tay không và chí nhẩn nại 
Bán Tín Bán Nghi
Nửa tin nửa hồ nghi  , chưa quyết ý dứt khoát được 
Bạo Phát Bạo Tàn 
Ở đời hể cái gì phát khởi dử , thì kết thúc sẻ tàn lụi mau lẹ 
Bát Vạn Tứ Thiên 
Tám muôn bốn ngàn . Tiếng nhà Phật theo cách nói bên Ấn Độ vô vàn vô sốBạch Vân Thương Cẩu 

Mây trắng hoá ra chó xanh [ Việc đời thay đổi không chừng ]

Bài Phong Phãn Đế 

Bài trừ phong kiến chống đế quốc 

Bái Kim chủ Nghĩa 

Chủ nghĩa sùng bái kim tiền 

Bại Hoại Môn Mi 

Hại đến danh dự của gia đình 

Bại Quân Chi Tướng 

Đã thất bại còn mưu chi nữa , tướng bại trận còn chi mà xưng anh hùng 

Bán Sinh Bán Thục

Nữa sống nữa chín ,[ làm việc mới xong nữa chừng ]

Bán Tân Bất Cựu 

Còn mới phân nử , nhưng không phải củ 

Bán Thế Nhân Duyên 

Vợ chồng chỉ có ở được nửa đời 

Bán Thôi Bán Tựu 

Nửa muốn nửa không 

Bán Tự Vi Sư 

Tuy dạy mình chỉ nửa chữ , cũng phải tôn là thầy 

Bản Địa Phong Quan 

Cái đặc điểm của xứ xở 

Bản Hửu quan niệm 

Quan niệm mới sanh ra đã có 

Bản Lai Diện Mục

Hình trạng nguyên trước có 

Bao Tàng Hoạ Tâm 

Ngoài mặc thì lành , bên trong chứa điều ác

Bất Bạch Chi Oan 

Sự oan ức không thể giải bày được 

Bất Cầu Văn Đạt 

Không ca6`u danh dự và phú quí 

Bất Chủ Cố Thường 

Tuỳ thời mà ở , tuỳ cơ ứng biến 

Bất Cố Sinh Tử 

Ngã lòng [ không đoái đến việc sống chết ]

Bất Cố Tử Hoạt 

Không kể sống chết , mạo hiểm tới đích mới thôi 

Bất Đắc Bất Nhiên 

Không thể không được

Bất Đắc Khai Giao 

[ Hai bên xích mích , cãi cọ ] không thể giải quyết được 

Bất Đắc Kỳ pháp 

Làm không đúng phép tắc 

Bất Đồng Lưu Tục

Không giống người tầm  thường 

Bất Hiếu Hữu  Tam 

Có ba điều bất hiếu  : 1- không vâng lời cha mẹ -2- Không lo học hành -3-Không có con để nối dòng 

Bất Học Vô Thuật 

Không có học vấn nên không có thủ đoạn mà làm việc

Bất Khả Kháng Lực 

Thế lực mạnh không thể ngăn cản được như thiên tai 

Bất Khả Ngôn Truyền 

Không thể lấy lời nói mà tỏ tường được 

Bất Khả Nhập Tính 

[Lý ] Tính hai vật không thể chóan một chổ được

Bất Khả Thắng Số 

Không thể đếm xiết 

Bất Khả Thâu Thập 

Hết phương cứu chữa

 Bất Khả Tri Luận 

[ Triết ] Học thuyết chủ trương rằng vũ trụ cùng bản chất của sự vật đều không thể biết được

Bất Khả Tư Nghị 

Lạ lùng không thể tưởng tượng và nghị luận được 

Bất Kham Hồi Thủ 

Không muốn nhắc chuyện cũ đã qua

Bất Kham Tạo Tựu 

[ Người ] không làm nên được 

Bất Kham Thiết Tưởng 

Không thể tưởng tượng về chuyện bại hoại đã qua

Bất Kỳ Nhi Ngộ 

Không hẹn trước mà gặp 

Bất Kiến Thiên Nhật 

Mờ ám không thấy bóng mặt trời [ chỉ việc chính trị đen tối ]

Bất Lao Nhi Hoạch 

Không mệt nhọc mà thâu được kết quả 

Bất Luận Bất Loại 

Không giống cái gì cả 

Bất Nghĩa Chi Tài 

Của bất nghĩa 

Bất Pháp Hành Vi 

Hành vi trái phép làm thiệt hại đến người khác, vì cố ý hoặc lầm lở 

Bất Si Hạ Vấn 

Hỏi người dưới mình mà không lấy làm xấu hổ 

Bất Thành Văn Lý 

Văn không có nghĩa không thành câu 

Bất Thức Thời Vụ 

Không hiểu việc đời 

 

Bạt Sơn Cử Đảnh 
Nhắc cái núi  , nâng cái vạc - Người có sức mạnh vô song 
Bạt Thiên Phú Quý 
Gìau sang ngất trời 
Bần Phú Bất Quân 
Nghèo giàu chênh lệch  , không cân bằng , kẻ quá dư giả người nghèo xát xơ 
Bần Tiện Kiêu Nhơn 
Người bần tiện đê hèn  , mà tự cao tự đại không muốn phục ai 
Bất Cộng Đới Thiên 
Không đội Trời chung - Có mối hận cừu lớn 
Bất Di Bất Dịch 
Không dời không đổi  , nhất định không lay chuyển 
Bất Dực Nhi Phi 
Không cánh mà bay , bổng nhiên mà biến mất 
Bất Gia'o Nãi Thiên 
Không dạy dổ , rèn luyện thì tánh tình tất sẻ thay đổi đi  Nhơn chi sơ tính bổn thiện
Cẫu bất giáo tánh nãi thiện , con người sơ khởi bẩm tánh tốt lành , nhưng không giáo
dục thì tánh tốt ấy biến đổi đi 
Bất Khả Thăng  Ngôn
Không thể nói nổi , không thể nói cho cùng  , cho xiết 
Bất Lao Như Hoạch
Không  mệt mà được , khỏi khó nhọc mà vẩn thu hoạch được kết quả
Bất Mưu Nhi Hợp 
Không có dự tính trước mà tự nhiên được hợp gặp nhau 
không mưu định mà bổng hợp thành
Bất Sĩ Vô Nghĩa
Không ra làm Quan là vô nghĩa - Ý Thầy Tữ Lộ nói người có đức có tài 
mà không ra tham chánh giúp đời , là người không có nghĩa trái đạo vậy 

Bất Tri Tự Ái 

Không biết giử phận sự và tư cách của mình 

Bất Tri Sở Dĩ 
Không biết lý do tại đâu mà ra , bởi đâu mà có
Bất Tường Chi Triệu 
Điềm không lành , không tốt 
Bất Ước Nhi Đồng 
Không có ước hẹn mà tự nhiên được giống nhau , mà đương nhiêm tam đồng ý hợp 
Bế Nguyệt Tu Hoa
Làm cho Trăng khuất , hoa hổ thẹn , ý chỉ sắc đẹp con gái hoa phải thẹn
Bế Quan Toả cảng 
Đóng cửa ải , khóa cửa biển , không cho người hàng hoá , Tư tưởng ,văn hoá xâm nhập nội địa từ nước ngoài 
Bệnh Tòng Khẩu Nhập 
Bệnh theo cửa miệng mà vô trong người , nghỉa đen bệnh sanh ra phần lớn do sự không chăm sóc việc ăn uống vệ sinh cửa miệng , nghỉa bóng Tâm bệnh , trí bệnh

Bệnh Nhập Cao Hoang 

Bịnh đã đến chổ không chữa được 

Bi Hỉ Giao Tập 

Buồn vui lẫn lộn 

Bi Hoan Ly Hợp 

Buồn khi chia ly , và vui khi hợp 

Bi Tráng Mãnh Liệt 

[ lời lẽ ] Bi thãm mà mạnh mẽ 

Bĩ Cực Thái Lai 

Rũi hết đến may , vận đen hết đến vận đỏ 

Bình Dân Phạn Điếm 

Qúan cơm bình dân 

Bình Địa Phong Ba
Đất bằng nỗi sóng gió , tự nhiên đang yên vui lại xảy ra biến cố 
Ta thường nói - Đất bằng sóng dậy 
Bình Tâm Nhi Luận 
Để cho lòng bằng phẳng lắng diu rồi lấy lẻ ngay , lẻ công ra mà bàn luận sự việc
Bình Thuỷ Tương Phùng 
Bèo nước gặp nhau - Tha hương ngộ cố tri 
Bôn Tập Chiến Thuật 
Một lối đánh giặc chủ trương , bất thần vận binh từ xa đến tấn công đối phương 
xong rồi vận binh rút chạy thật nhanh về hậu cứ 
Các Trí Nhứt Thuyết 
Ai ai cũng giử lấy thuyết riêng của mình , mọi người đều theo cái lý lẻ của mình
Các Tận Sở Năng 
Mọi người đều làm hết năng lực của mình , ai ai cũng dốc sức làm 
Cách Cố Đỉnh Tân 
Rời bỏ cái củ để dựng lên cái mới 
Cách Chức Hồi Dân 
Tước lột chức quyền cho về làm dân thường 
Cách Diện Tầy Tâm 
Bên ngoài mặt thì cải cách , bên trong lòng nội dung thì gột rửa cho thanh sạch 
Cách Vật Tri Tri 
Chia tách sự vật ra rồi dùng trí suy luận để biết , phân tích đối tượng sự vật rồi dùng trí thức để tìm biết ra nguyên lý của nó, nghiên cứu của sách Đại học là muốn trị quốc thì phải tề gia  , tề gia thì phải tu thân  , tu thân thì phải chỉnh tâm  , chỉnh tâm thì phải thành ý  , và sau cùng muốn thành ý  , thì phải trí tri , mà muốn trí tri tất phải cách vật 
Cái Quan Luận Định 
Khi đậy nắp hòm rồi thì lời bàn hay dở , phải trái mới định được 
Người chết khuất rồi đời sau mới luận xét đúng sai hay dở chính xác được

Cải Lương Hương Chính 

Sửa đổi chế độ hương thôn cho khả quan hơn 

Cam Bái Hạ Phong

Sánh tài với sức mình thua sức người nên tôn người làm thầy 

Cảm Đồng Thân Thụ 

Thay mặt để tạ ơn cho người đã được giúp đỡ 

Cải Ác Vi Thiện 
Bỏ điều ác , làm điều lành 
Cải Lão Hườn Đồng 
Biến đỗi già thành trẽ lại , ý chỉ phép màu , hay linh dược
Cải Tà Qui Chánh 
Sửa bõ điều sai lầm  , tà gian mà trở về đường ngay lẽ phải 
Cải Tử Hườn Sanh
Biến cải cái chết thành trở lại sống , làm cho kẻ chết sống lại 
Can Thành Chi Tướng 
Vị tướng lảnh có tài lực vững vàng đáng tin phục , giống như cái cán để đở 
cái thành để chống giử khỏi sự xâm phạm của địch quân 
Can Trường Tương Thứ
Hiểu biết nhau ở tận trong gan , trong ruột , bạn chí thân
Cao Đàm Khoát Luận 
Nói cao bàn rộng  - Bàn sự việc một cách sâu rộng tỉ mỉ 
Cao Lương Mỹ Vị 
Thịt béo , Gạo trắng mùi ngon - Đồ ăn ngon - Thức ăn ngon hạng giàu sang 
Cao phi Viển Tẩu 
Cao bay xa chạy - Đã thoát đi biệt tích mất dạng - có theo đuổi cũng muộn 
Cát Nhơn Thiên Tướng 
Người lành trời giúp  - Kẻ tốt phước được trời giúp 
Căn Thâm Đế Cố  [ Thâm Căn Cố Đế ]
Gốc sâu , Cuống chắc - Thật vững chắc
Cẩm Y Ngọc Thực 
Ăn ngọc mặc gấm - Gìau sang sung sướng 
Cẩm Thượng Thiêm Hoa 
Thêm bông trên gấm - Đã hay đẹp càng tăng thêm  cái đẹp hay - Người hay vật đẹp lại còn được cái hay cái đẹp đến tô điểm thêm , như gấm đã đẹp lại điểm thêm hoa
Cân Não Chiến Tranh [ Chiến Tranh Cân Não ]
Chiến tranh gan óc , chiến tranh dùng mưu lược , phối hợp mọi 
phương diện Chiến tranh , chíng trị , kinh tế
Cân Quắc Anh Thư
Đàn Bà con gái có khí phách , dõng lược - Đàn Bà có tài năng 

Cân Quắc Tu Mi 

Đàn bà có khí phách anh hùng không kém đàn ông 

Cô Loan Độc Phượng 

Chim loan cô chỉ người đàn bà chồng chết , phượng độc [ lẽ] chỉ trai vợ chết 

Cô Thân Chích ảnh 

Một mình một bóng 

Cận Duyệt Viễn Lai 
người ở gần thì làm đẹp lòng , kẻ ở xa thì đến thăm viếng , lịch lảm ân cần
Cận Châu Cận Mặc 
Gần son gần mực , gần son thì đõ gần mực thì đen 
Gần kẻ tốt nhiểm tính tốt , gần kẽ xấu nhiểm tính xấu 
Cẩn Tắc Vô Ưu 
Kỹ lưởng cẫn thận thì khỏi lo phiền về sau 
Câu Thâm Sách Ẩn 
Moi móc chổ sâu lên , tìm tòi , truy nguyên tận cùng
Câu Thiệt Kiếm Thần 
Lưởi như câu móc , môi như gươm giáo - ngôn từ sắc xảo để hại người 
Câu Văn Thất Nghĩa 
Cố chấp , câu nệ ở văn từ mà làm mất đi cái ý nghĩa trung thực
Câu nệ lời văn mà thất ý
Cầu Lộc Đắc Lang 
Mưu tìm con nai mà lại gặp loài soái dử , mưu tìm lợi mà gặp phải hoạ ác
Cầu Vinh Phãn Nhục
Mưu tìm vinh hiển mà hóa ra gặp điều nhục nhã 
Cẩu Mã Chi Trung 
Chữ trung của loài chó ngựa- Trung thành vì được nuôi ăn lòng trung của tiểu nhân 
Cô Hạc Xuất Quần 
Con chim hạc một mình vượt khỏi bẩy  , người tài giỏi trổi bậc

Cổ Hy Chi Niên 

Tuổi tác xưa nay hiếm có [ bảy mươi tuổi ]

Cô Nhạn Thất Quần 
Con nhạn lẻ loi lạc đàn - Người mất anh em bạn bè
Công Thành Đã Viện [ Công Đồn đã viện ]
Tấn công thành luỹ để đón đánh viện binh , theo binh pháp thì binh núp khó đánh hơn binh đi - Đây là chiến thuật chia quân tấn công hãm thành để dụ viện binh
đến cứu ứng mà mai phục mà tiêu diệt 
Công Thành Lược Địa 
Đánh thành chiếm đất 
Cúc Cung Tận Tuỵ 
Cúi mình chịu đựng hết mọi gian khổ vất vả , hết lòng hết sức chăm lo
Cùng Bất Thất Nghĩa 
Khi khốn cùng , cũng không bỏ mất nghĩa , lúc cùng khốn vẫn giữ được nghĩa 
Cư An Tư Nguy 
Được ở yên thì phải nhớ lo đến cái nguy  để mà phòng bị - Kinh Dịch . có câu 
Nguy giã An kỳ Vị Gĩa Dả Vong Gỉa Bảo Kỳ Tồn Gĩa Dả 
Loạn Gĩa Hửu Kỳ Trị Gĩa Dả - Thị Cố Quân Tử An Nhi Bất Vong Nguy
Tồn Nhi Bất Vong Vong - Trị Nhi Nhi Bất Vong Loạn 
Thị Dỉ Nhân An Nhi Quốc Gia Khả Bảo Dả 
Người bị nguy là bởi cứ ở yên vui nơi ngôi phận mình , bị mất là bởi bảo thủ lấy cái hiện tồn , bị loạn bởi cậy có cai trị sẳn - Bởi thế người Quân Tử ở yên vui mà không quên cái nguy , còn thì không quên , khi than trị thì không quên cảnh loạn suy  , như vậy mới yên thân mà giử được nước , được nhà vậy 

Cưỡng Vi Quân Tử 

Kẻ tiểu nhân nhưng cố làm ra mặt quân tử để lừa dối người 

 


Xem Tiếp Trang